علائم ریزش موی عصبی چیست؟ | از تشخیص تا درمان!
در این نوشته شما می خوانید
ریزش مو یک مشکل شایع است که به عوامل مختلفی بستگی دارد، یکی از مهم ترین دلایل که کمتر به آن پرداخته شده ریزش مو عصبی است که در اثر فشار زیاد، اضطراب، استرس و بار روانی زیاد به وجود می آید. این نوع از ریزش مو معمولا به صورت موقتی است و پس از کاهش استرس مو ها مجددا رشد میکنند. در این نوشته از عطارباشی به برسی علائم و روش های درمان ریزش مو عصبی می پردازیم.
علت های ریزش مو عصبی
استرس و عوامل عاطفی مانند فشار کار، غم از دست دادن عزیزان، اختلافات خانوادگی، مشکلات مالی و… می توانند باعث ریزش مو شوند؛ این تغییرات رفتاری در خلق و خو باعث عدم تعادل هورمونی می شود و اکثرا از طریق تلوژن افلوویوم منجر به ریزش مو می شود. در شرایط عادی چرخه مو شامل سه فاز اصلی است:
- فاز آناژن (Anagen): فاز رشد فعال مو.
- فاز کاتاژن (Catagen): فاز گذار که در آن رشد مو متوقف می شود.
- فاز تلوژن (Telogen): فاز استراحت که در آن مو ها از فولیکول مو جدا می شوند.
استرس باعث تغییرات فیزیولیژیکی و تغییر در چرخه ذکر شده می شود و این خود موجب افزایش تعداد مو های وارد شده به فاز تلوژن می شود در نتیجه تعداد بیشتری از مو ها از دست می روند و ریزش مو شدت می یابد. در واقع استرس از طریق مکانیزم های مختلفی مثل تغییرات هورمونی و التهاب بدن بر رشد مو تاثیر می گذارد.
انواع ریزش مو عصبی
ریزش مو عصبی به انواع مختلفی تقسیم می شود که رایج ترین آن ها عبارتند از:
- آلوپسی آره آتا (Alopecia Areata): این نوع ریزش مو به صورت لکه های کوچک و گرد در نواحی مختلف اطراف سر یا بدن ظاهر میشود. این وضعیت معمولاً با استرس های روانی شدید مرتبط است و به طور ناگهانی آغاز می شود.
- تلوژن افلوویوم (Telogen Effluvium): در این حالت، فشار روانی یا استرس شدید باعث می شود که تعداد زیادی از مو ها به طور همزمان وارد فاز تلوژن شوند و در نتیجه ریزش مو به طور گسترده رخ دهد. این نوع ریزش مو معمولاً چند ماه پس از تجربه استرس شدید نمایان می شود.
- آندروژنیک آلوپسی (Androgenic Alopecia): این نوع ریزش مو معمولاً تحت تأثیر هورمون ها و ژنتیک است، اما استرس به تشدید آن کمک می کند.
علائم ریزش مو عصبی
- ریزش مو ناگهانی: افرادی که دچار ریزش مو عصبی هستند ممکن است به طور ناگهانی و در مدت زمانی کوتاه، شاهد کاهش حجم موهای خود شوند؛ این نوع ریزش معمولاً به صورت پچ پچ (پچ های خالی) و یا ریزش کلی مو های سر ظاهر می شود.
- نازک شدن مو ها: یکی از واضح ترین علائم ریزش مو عصبی، نازک شدن تدریجی مو ها است. موها ضعیف تر و نازک تر از قبل می شوند و قدرت و ضخامت قبلی خود را از دست می دهند. این مشکل معمولا یا در کل سر یا در نواحی خاصی از پوست سر رخ می دهد. نتیجه این تغییرات می تواند نداشتن حجم طبیعی مو ها و داشتن ظاهری کمحجم و ضعیف را به دنبال داشته باشد.
- حساسیت پوست سر: برخی افراد هنگام مواجهه با ریزش موی عصبی، احساسات خاصی از قبیل حساسیت، خارش و یا درد در نواحی مختلف پوست سر خود تجربه می کنند. این احساسات ممکن است به علت التهابات و تغییرات شیمیایی ناشی از استرس ایجاد شوند و فرد را با تجربه ناخوشایند و ناراحتکننده ای مواجه کنند. این حساسیت ها در نواحی ریزش مو یا حتی در نواحی سالم نیز می توانند احساس شوند.
- زخم ها و لکه های طاسی: در موارد شدیدتر ریزش مو عصبی، ممکن است برخی نواحی سر دچار طاسی و زخم های کوچکی شوند، این وضعیت به طور معمول زمانی ایجاد می شود که استرس و اضطراب در طولانی مدت باعث آسیب جدی به فولیکول های مو شود. در این حالت، مو های جدید قادر به رشد نمی باشند و پوست سر ممکن است دچار زخم یا لکه های قرمز و دردناک گردد. این نوع ریزش موی شدید، ممکن است به نام «آلوپسیای سیکاتریسیال» (Cicatricial Alopecia) شناخته شود که در آن فولیکول های مو به طور کامل از بین می روند.
- تغییرات در بافت مو: ریزش مو عصبی تغییرات ظاهری در بافت مو به وجود می آورد، موها ممکن است خشک و شکننده تر از همیشه شوند؛ این تغییرات به دلیل آسیب به فولیکول ها و ریشه های مو ایجاد می شود و باعث می شود موها بیشتر به حالت شکستگی یا دوشاخه شدن دچار شوند. علاوه بر این، ممکن است مو ها به طور غیر طبیعی ضخیم یا نازک شوند و به شکلی غیرعادی رشد کنند.
درمان ریزش مو عصبی
خوشبختانه ریزش مو عصبی معمولاً موقتی است و با کاهش استرس میتوان به بهبود آن کمک کرد. در زیر چند روش برای درمان و کنترل ریزش موی عصبی آورده ایم:
1. مدیریت استرس
مدیریت استرس اولین و مهمترین اقدام برای کنترل ریزش مو عصبی است؛ در واقع هرچه استرس کاهش پیدا کند، شرایط روحی بهبود یافته و فشار کمتری به فولیکول های مو وارد می شود. راهکار های زیر برای مدیریت استرس موثر هستند:
- مدیتیشن: انجام مدیتیشن به طور منظم، به کاهش اضطراب و آرامش ذهن کمک می کند.
- یوگا: یوگا نه تنها باعث افزایش آرامش بدن می شود، بلکه تمرکز ذهن را نیز افزایش می دهد و از بروز استرس های غیرضروری جلوگیری می کند.
- تنفس عمیق: تمرینات تنفس عمیق مانند تنفس دیافراگمی می تواند تأثیر زیادی در کاهش استرس و اضطراب داشته باشد.
- ورزش منظم: ورزش های هوازی مانند دویدن، شنا یا دوچرخه سواری به کاهش سطح هورمونهای استرس مانند کورتیزول کمک میکنند.
2. مشاوره روانشناسی یا درمان های شناختی-رفتاری (CBT)
در صورتی که استرس یا اضطراب ناشی از ریزش مو به مشکلات روانی یا رفتاری خاصی مرتبط باشد، مشاوره روان شناسی یا درمان های شناختی-رفتاری (CBT) میتواند بسیار مؤثر باشد. در این درمان ها:
- فرد یاد میگیرد که چگونه افکار و باور های منفی خود را شناسایی و اصلاح کند.
- مهارت های مقابله ای برای مواجهه با استرس ها و چالش های زندگی به فرد آموزش داده می شود.
- درمانگر میتواند فرد را در مدیریت احساسات و بهبود نگرش نسبت به وضعیت خود یاری کند.
3. دارو های ضد اضطراب و افسردگی
در مواردی که استرس یا اضطراب شدید باشد، پزشک ممکن است دارو هایی مانند SSRIs (Selective Serotonin Reuptake Inhibitors) یا دارو های ضد اضطراب تجویز کند. این دارو ها می توانند:
- به تعادل هورمون های مغزی و کاهش علائم اضطراب کمک کنند.
- کیفیت خواب و کاهش تنش های ذهنی را بهبود دهند؛ این داروها معمولاً برای مدت کوتاهی و تحت نظر پزشک تجویز می شوند و باید طبق دستور پزشک مصرف شوند.
4. مکمل های تغذیهای و ویتامین ها
کمبود برخی از ویتامین ها و مواد معدنی باعث ریزش مو می شود، برای افرادی که ریزش موی عصبی دارند استفاده از مکمل های ویتامینی میتواند مفید باشد:
- بیوتین: بیوتین یکی از ویتامین های گروه B است که به تقویت و رشد موها کمک می کند.
- ویتامین D: کمبود ویتامین D باعث ریزش مو می شود، به ویژه در افرادی که مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار نمی گیرند.
- آهن: یکی از دلایل ریزش مو می تواند کمبود آهن باشد. مکمل های آهن می توانند به بازگشت سلامت موها کمک کنند.
- روی و مس: این دو ماده معدنی به سلامت پوست و مو کمک می کنند و می توانند فولیکول های مو را تقویت کنند.
5. محصولات مو و درمانهای موضعی
استفاده از محصولات درمانی مخصوص مو به کاهش ریزش مو و تقویت فولیکول ها کمک می کند:
- شامپوهای تقویتکننده: برخی شامپو ها مانند شامپو سبغ کندش طلایی حاوی مواد فعال مانند کافئین، بیوتین، یا مواد مغذی دیگر هستند که به رشد مو و تقویت فولیکول های مو کمک میکنند.
- محلول های موضعی: استفاده از محلول های موضعی مانند مینوکسیدیل (Minoxidil) که به رشد مو کمک می کند، می تواند در درمان ریزش مو مؤثر باشد. این محلول ها معمولاً برای تحریک رشد مجدد مو توصیه میشوند.
- ماسکها و روغنهای طبیعی: استفاده از روغن هایی مانند روغن کرچک، روغن رزماری، روغن زیتون و روغن کندش نیز به تغذیه و تقویت فولیکول های مو کمک می کند و از خشکی و شکنندگی مو جلوگیری می نماید.
6. درمانهای پزشکی و جراحی
در صورتی که ریزش مو به شدت ادامه یابد یا اینکه به شکل غیرمعمولی باشد، پزشک ممکن است درمان های پیشرفته تر را توصیه کند:
- کورتیکواستروئیدها: در برخی موارد، پزشک ممکن است از کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب و تحریک رشد مو استفاده کند. این داروها معمولاً به صورت تزریق یا کرم تجویز می شوند.
- پیوند مو: در مواردی که ریزش مو شدید باشد و به درمان های دیگر پاسخ ندهد، پیوند مو می تواند راهحل دائمی باشد. این روش شامل برداشت فولیکول های مو از قسمت های سالم سر و پیوند آن ها به نواحی خالی از مو است.
7. تغییرات سبک زندگی و خواب
برای کاهش ریزش مو عصبی، داشتن یک سبک زندگی سالم بسیار اهمیت دارد. خواب کافی و باکیفیت می تواند تأثیر زیادی بر سلامت مو و کاهش استرس داشته باشد، در کنار آن، پرهیز از مصرف مواد مخدر و نوشیدنی های الکلی و داشتن تغذیه متعادل می تواند به پیشگیری از ریزش مو کمک کند.
8. جلوگیری از آسیب های فیزیکی به مو
استرس روانی می تواند منجر به تنش های فیزیکی در پوست سر و مو ها شود، بنابراین:
- از کشیدن یا گره زدن مو ها به طور محکم خودداری کنید.
- استفاده از ابزار های حرارتی مانند اتو مو و سشوار را به حداقل برسانید.
- از شامپو ها و محصولات شیمیایی خشن که باعث آسیب به مو ها می شوند، خودداری کنید.
نتیجه گیری
ریزش مو عصبی یک مشکل رایج است که معمولاً به دلیل استرس و فشار روانی زیاد، رخ میدهد. خوشبختانه این نوع ریزش مو معمولاً موقتی است و با کاهش استرس و بهبود وضعیت روانی فرد، موها دوباره رشد می کنند. مدیریت استرس، استفاده از مشاوره روانشناسی، و درمان های دارویی و موضعی می تواند در کاهش این مشکل مؤثر باشد. برای افرادی که از ریزش مو عصبی رنج می برند، توصیه می شود که به دنبال کمک از متخصصین پزشکی و روانشناسی باشند تا بهترین روش درمان را برای وضعیت خود پیدا کنند.